Özel VIP Yolcu Taşımacılığı Korsan mı ? Değil mi?
Şehirlerarası yolcu taşımacılığını yasal olarak mevzuatlara uygun yapan firmalara kent içi yolcu servis ulaşımı dahi yasaklandığı halde aynı işi yapan VIP adı verilen araçlara kent içinde yolcu alıp şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapmasına izin verilmesi esnafve firmaları karşı karşıya getirdi. Firmalar yetkililerden haksız rekabetin giderilmesini istedi.
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi il sınırları içinde şehirlerarası korsan taşımacılık faaliyetlerine karşı harekete geçti. Tarifeli yolcu taşımacılığı yapan yasal ve mevzuata uygun şartlarda yolcu ulaşım hizmeti veren şirketlerin VIP adı verilen il ve ilçeler arası korsan olarak tabir edilen özel yolcu taşımacılık şirketlerince mağdur edildiği şikayetleri üzerine denetimler başlatıldı..
Vatandaşlarca korsan tabir edilen yolcu taşıma şirketlerinin haksız rekabet şartlarında yolcu taşıma mevzuatını yerine getirmediği iddiaları sürerken yapılan şikayetlere ve verilen dilekçelere rağmen idari ve hukuki denetimlerden sonuç alınamadığı iddia ediliyor.
Bandırma'da konuyla ilgili olarak yapılan denetimlerde mevzuata aykırı hizmet veren Vıp şirketlerine nakti cezalar kesilmesine rağmen soruna kesin çözüm getirilemediği iddia edildi. Haksız rekabet nedeniyle mevzuta uygun işletmelerin mağduriyetinin devam etmesi durumunda çözümsüzlüğün hizmet veren tarafları karşılıklı sürtüşmelere sevkedeceği iddia edilirken kesilen maddi cezaların haksızlığı önleyemediği ve çözümün tüm ulaşım hizmeti veren şirketleri yasal şartlar içinde ve mevzuata uygun olarak çalışır hale getirmek, mevzuat dışı çalışanları da seferden men etmek olduğu kaydedildi.
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KORSANLA MÜCADELE EDECEĞİNİ AÇIKLADı
Vatandaşlar arasında VIP olarak adlandırılanA1 ve D2 Yetki Belgesi ile yapılan il ve ilçeler arası yolcu taşımacılığı hakkında Büyükşehir Belediyesi’ne ulaşan sözlü ve yazılı şikayetlerin ciddi boyutlara ulaşması üzerine harekete geçen Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı, mevzuata uygun taşımacılık yükümlülüklerini yerine getirmeyen korsan taşımacılık konusunda gerekli işlemleri başlatacağını kamuoyuna duyurdu.
Kanunun içeriğindeki yoruma açık mevzuat açığına dayanarak ;haksız rekabet avantajıyla hizmet verilmesine yol açan;konuyla ilgili net düzenleme yapılması gerektiği ifade edilirken Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı tarafından yapılan ;açıklamada, “Vatandaşlarımız arasında VİP olarak adlandırılan, A1 ve D2 Yetki Belgesi ile yapılan yolcu taşımacılığı hakkında Başkanlığımıza gelen sözlü ve yazılı şikâyetler, ciddi boyutlara ulaşmıştır. Başkanlığımızca da haksız kazanç olarak değerlendirilen bu korsan taşımacılığın, şehir içi ve ilçeler arasında yasal ve mevzuata uygun yolcu taşımacılığı yapan esnafımızla karşılıklı sürtüşmelere neden olmaktadır. Tarifeli taşımacılık yapan işletmecilerin haklarının korunması, Belediye denetiminde güvenli bir taşımacılık hizmetinin verilmesi hususunda Belediyemize ulaşan şikayetler dikkate alınarak korsan taşımacılığın önüne geçmek üzere çalışmalar başlatılmıştır. Başkanlığımıza iletilen şikayetler ilgili birimlere sürekli olarak iletilmekte, ancak; arzu edilen çözümler idari ve hukuki gerekçeler nedeniyle tam randımanlı bir denetim sağlanamamaktadır. Bundan sonraki süreçte, Daire Başkanlığımıza ve ilçe belediyelerimize ulaşan şikayetler konusunda daha etkin denetim ve uygulamalar yapılarak gerek yasal otobüs ve minibüs işletmecilerinin haklarını korumak gerekse de Balıkesir halkının güvenli taşımacılık hizmeti almasını sağlayacak şekilde korsan taşımacılık ile mücadele edilmeye devam edilecektir” denildi.
Konuyla ilgili olarak Bandırma'da yolcu taşımacılığı ve turizm hizmetleri veren Yaşaroğlu firma yetkilisi Sönmez Bekdemir konuyu defalarca bakanlık nezdinde dile getirdiklerini ve yasal olmayan işletmelere karşı önlem alınmasını talep ettiklerini ancak yasa ve mevzuat dışı hareket eden firmaların ağır haksız rekabet şartlarında büyük oranda mağdur edilmelerine rağmen çözüm üretilmemesine anlam veremediklerini ifade etti.
Bekdemir konuya açıklık getirdiği açıklamasında : ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI IV. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ’NE 554369 Sayılı 11.05.2016 tarihli Bimer Başvuru Numarasıyla verilen başvuruya göre :
Bandırma'da Üstündağ Turizm, Baltur Turizm, Bantur Turizm, ve Gönen Vip Turizm’in Uludağ Vip, Karayolu Taşıma Kanunu kapsamındaki yetki belgeleri bulunmadan, biletsiz (biletlide olsa Ulaştırma Bakanlığı 2007/KUGM-20/YOLCU , 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu usul ve esaslar madde 4 e göre tek bir taşıma sözleşmesi fatura düzenlenir) taşıma ve izinsiz korsan taşımacılık yaparak haksız kazanç sağlamaları hakkındadır.
Yukarıda adı geçen firmalar Kent Meydanı, İhsaniye, Küçük Sanayi, Mudanya, Uludağ Üniversitesi gibi Bursa‘nın çeşitli yerlerinden kalkış yaparak Balıkesir ilinin Bandırma ve Erdek ilçesine küçük araçlarla, yetki belgesiz ve izinsiz korsan taşımacılık faaliyeti gerçekleştirmektedirler. Aynı şekilde ilgili firmalar ait araçlar sadece D2 belgesi ile Bandırma şehir merkezlerinden kalkış yaparak Balıkesir ve Bursa’ya yolcu taşımacılığı yapmaktadırlar. Yasada yolcu taşımacılığı açıktır.
D2 Yetki Belgesini tarifesiz olarak yurtiçi grup yolcu taşımacılığı yapacaklara ( EK-1)
D1 Yetki Belgesi Otobüs ile Şehirlerarası Otogarlardan-Otogarlara Tarifeli Yolcu Taşımacılığı şeklindedir, Bu taksilerin yolcu taşımacılığı 2 maddeye de uymamaktadır. Trafik kanununun Ek 2/1 maddesine göre Yetki Belgesini maksadı dışında kullanılmasına izin vermenin cezası 15 günden 60 güne kadar trafikten mendir, fakat bu maddeyi uygulayan hiçbir kolluk kuvveti yoktur.
Ayrıca UKOME kararı gereği Balıkesir ilinde ve ilçelerinde şehir içi servis taşımacılığı yapılması kaldırıldığından diğer firmalar yolcular için Otogarlara ulaşım sağlayamamakta ve yetki belgesi bulunmayan yukarıda adı geçen firmalar şehir içinden kalkış yaptıkları için haksız rekabet meydana gelmektedir. (Ek-3: Söz konusu firmalara ait araçların şehir merkezindeki ofislerinden ve belediyeye ait duraklardan kalkış yaptığını ve ofisleri dışında belediye durakları, belediye önü ve farklı noktalarda yolcu indirdiğini gösteren fotoğraflar)
Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre; Taşıt belgesi: Yetki belgesi sahibinin kullanacağı taşıtların niteliğini ve sayısını liste halinde gösteren, yetki belgesinden ayrı ve yetki belgesinin eki olarak düzenlenen belgeyi, Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında bir faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi, ifade eder. İlgili yönetmeliğin 8.maddesine göre de; Taşıt belgesine kaydedilmeyen taşıtlar, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde kullanılamaz. Biletsiz yada rezervasyon bileti (Maliye Bakanlığı Yolcu Bileti Taşıma Şartlarını sağlamayan bilet düzenlenmesi Ek:2) alan yolcuların dağınık, sıkışık ve dolu olduğunda aralarda tabure koyarak oturduğu yolcuların bu şekilde seyahat ettiği ve can güvenliğini tehlikeye atan, belgesiz taşımacılık yapan yukarıdaki firmalar haklarında pek çok şikâyet bulunmasına rağmen hukuka aykırı bir şekilde korsan taşımacılık yapmaya devam etmektelerdir. Bu sebeple yetki ve taşıt belgesi bulunmayan bu firmaların yasal mevzuata aykırı olan araçlarının ivedilikle taşıma faaliyetlerinde kullanılması önlenmelidir.
Yetki belgeleri bulunmayan, izinsiz, yolcular adına bilet düzenlenmeden ve düşük bedeller belirleyerek yapılan bu taşımacılık faaliyeti haksız rekabete yol açmaktadır. Yapılan denetimlerin sürekli olmaması sebebiyle bu faaliyetlerde kesilen cezalar caydırıcı olmamaktadır. Vergi Usul Kanunu yönünden Bandırma Vergi Dairesine başvurumuz, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Başkanlığına başvurularımız sonuçsuz kalmıştır. Bütün birimler şikayetlerde taraf olmadıklarını söylemektedir. Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Zabıta Birimi 15 günde 1 gün gelip denetim yapabileceklerini söylemişlerdir. Buda yeterli olmamaktadır, çünkü bilet satış ofisleri devamlı açık olup seferleri devam etmektedir. Ulaşım zabıta birimi konuştuğumuzda devamlı gelemeyeceklerini bildirmişlerdir. Trafik Denetleme Şubesi kısmen bakabildiklerini yetkinin Ulaştırma Bakanlığında olduğunu söylemişlerdir. Sizden isteğimiz yasalara uygun şekilde yapılmayan yolcu taşımacılığının yasalara uygun hale getirilmesi ve bu haksız rekabetten kaynaklanan mağduriyetimizin giderilmesini talep ediyoruz.
ek 1- ŞEHİRLERARASI YOLCU TAŞIMACILIĞI USUL VE ESASLAR
T.C. ULAŞTIRMA BAKANLIĞI Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü
SAYI : B.11.0.KUG.0.10.00.02/275-32000 29/12/2006
KONU : [D2] Yetki Belgesi Çalışma Usul ve Esaslar
GENELGE
(2007/KUGM-20/YOLCU)
Bilindiği gibi, [D2] yetki belgesi ticari amaçla otobüs ile belirli bir zaman ve fiyat tarifesine uymaksızın şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapacaklara verilmekte olup, söz konusu belge kapsamında;
a) Belirli bir zaman tarifesine uymaksızın yolcu durumuna göre, aynı taşıtla bütün güzergâh boyunca aynı yolcu grubunun taşınması ve kalkış noktasına geri getirilmesi şeklindeki kapalı kapı seferler ile gidişi dolu, dönüşü boş veya gidişi boş, dönüşü dolu seferler olarak nitelendirilen arızi seferler,
b) Önceden gruplandırılmış yolcuları aynı kalkış yerinden aynı varış yerine götürmek ve/veya getirmek suretiyle birden fazla gidiş ve dönüş seferleri olarak nitelendirilen mekik seferler
düzenlenerek taşıma yapılmaktadır.
D2 yetki belgesi ile yapılacak olan yolcu taşımaları 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında olmak üzere, aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilecektir:
1. [D2] yetki belgesi sahipleri tarafından taşınan yolcu gruplarının, 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu kapsamında münhasıran yetkilendirilen seyahat acenteleri tarafından oluşturulma zorunluluğu bulunmamaktadır.
2. [D2] yetki belgesi ile yapılan arızi yolcu taşımalarında, aynı taşıtla bütün güzergâh boyunca aynı yolcu grubunun taşınması şarttır. Güzergâh boyunca yolcu indirilip bindirilemez.
3. [D2] yetki belgesi ile yapılan mekik taşımalarda, ilk dönüş seferi boş olup, ikinci yolcu grubunun götürülmesinden sonra bir önceki yolcu grubu geri getirilir. Bu durumda, son gidiş seferi boş olur. Aradaki tüm seferlerde getirilen yolcu grubu bir önceki gidiş seferi ile götürülen yolcu grubu ile aynıdır.
4. [D2] yetki belgesi kapsamında yapılan taşımalarda her yolcu için ayrı ayrı yolcu bileti düzenlenmez. Tek bir taşıma sözleşmesi ve faturası düzenlenir.
5. Düzenli taşımalarda yolcu durumuna göre konulacak ek seferler yine düzenli yolcu taşımacılığı hükümlerine tabii olup, bu tür seferler [D2] yetki belgesi kapsamındaki faaliyetler olarak değerlendirilmez.
6. [D2] yetki belgesi ile şehirlerarası düzenli yolcu taşımacılığı ve uluslararası yolcu taşımacılığı yapılamaz.
7. [D2] yetki belgesi ile yapılan grup taşımalarında, yetki belgesi sahibi taşımacı ile grubu organize eden kişi veya kuruluş ile bir “taşıma sözleşmesi” yapılması zorunludur. Taşıma sözleşmelerinde, akit tarafların adı, soyadı veya unvanları, kalkış ve varış yeri, taşıma güzergahı, taşımanın yapılacağı gün ve saat, taşınacak yolcu sayısı, taşıma ücreti, ödeme şekli, sigortacının unvanı ve sigortanın poliçe numarası belirtilir.
8. 1618 Sayılı Kanun uyarınca yetkilendirilmiş bir Seyahat Acentesi tarafından düzenlenmiş bir program dahilinde; turistlerin sınır giriş ve çıkış kapıları, marinalar, şehirlerarası veya uluslararası ulaşım hizmetlerinin sunulduğu gar, liman gibi yerlerden konaklama yapılacak tesise veya tesisten bu ulaşım hizmetlerinin sunulduğu yerlere veya programın başladığı yerden konaklama tesisine veya programın bitiminde tesisten yerleşim yerine taşınmasında [D2] yetki belgesi sahibi taşımacıların yetki belgelerinde kayıtlı araçlar ile yapılan transferinde, taşımacı ile seyahat acentesi arasında en çok üç aylık olmak üzere sezonluk taşıma sözleşmeleri yapılabilir. Bu taşımalara ait taşıma faturaları Vergi Usul Kanununa uygun olarak düzenlenir.
9. [D2] yetki belgesinde kayıtlı araçlar ile havaalanları ve yerleşim yerleri veya yerleşim yerleri ile havaalanları arasında yapılacak yolcu transferleri, “Havaalanları – Yerleşim Merkezleri Arasında Karayolu ile Yolcu Taşımaları” hakkındaki (2007/KUGM- /Y) sayılı Genelgeye uygun olarak yapılır.
10. [D2] taşıt kartına haiz otobüsler, yerel makamlar tarafından şehiriçi yolcu taşımalarında uygulanan güzergah ve zaman sınırlamaları varsa, bu sınırlamalara uyulması kaydıyla; ilgili valilik veya belediye izni olmaksızın, şehir içinde, il sınırları içinde veya 100 km’den daha az mesafedeki şehirlerarası mesafelerde arızi ve/veya mekik seferlerde kullanılabilir.
11. [D2] yetki belgesi sahibinin aynı zamanda 1618 sayılı Kanun kapsamında yetkilendirilen A grubu seyahat acentesi olması durumunda (her iki yetki belgesi üzerindeki unvanların aynı olması); paket tur programı içinde yer alan taşıma/transfer için ayrıca bir taşıma sözleşmesi veya faturası düzenlenmesi gerekmez.
12. [D2] yetki belgesi kapsamında yapılan taşımalarda kullanılan araçlarda; taşıt kartı aslı, yolcu listesi ile taşıma sözleşmesi ve taşıma faturası bulundurulması zorunludur.
Bilgilerini ve gereğinin buna göre ifasını rica ederim.
Binali YILDIRIM Bakan
DAĞITIM:
İçişleri Bakanlığı(Em.Gn.Md.lüğü ve Jn.Gn.Kom.lığı)
81 İl Valiliği
Ulaştırma Bölge Müdürlükleri
[D2] Yetki Belgesi Sahipleri
İlgili Sektör/Sivil Toplum Kuruluşları
