Ortadoğu'da Bitmeyen Savaşın Mimarları: Sir Mark Sykes ve François Georges-Picot

Sir Mark Sykes ve François Georges-Picot, sırasıyla Almanya ve merkezi güçler tarafında savaşa giren Osmanlı imparatorluğunun topraklarının savaş sonunda nasıl paylaştırılacağına karar vermek için sırasıyla İngiliz ve Fransız hükümetleri tarafından atanan iki kişi.. Rus dışişleri bakanı Sergei Sazonov da daha sonra bu ikiliye  katıldı. Yıl 1916. Daha savaşın bitmesine 2 yıl var ve heryerde savaş var. Ve savaşın en yoğun olduğu 16 Mayıs 1916'da savaş sonunda paylaşılacak Osmanlı toprakları NIN KİMLERE VERİLECEĞİ öncesinde ,ite bu iki şahıs belirledi. Ve sonunda Sevr'i getirdi.

 Müttefikler Rusya'nın İstanbul'u, denizden Karadeniz'e, Akdeniz'e ve Ermenistan'a geçeceği konusunda anlaştılar; İngilizler Basra, Hafia ve güney Mezopotamya'yı alacaktı; ve Fransızlar ortada, Lübnan, Suriye ve Kilikya da (günümüz Türkiye'sinde) bir bölüm alacaktı.. Filistin uluslararası bir bölge olarak tarihi sürecin aşaması olarak şimdilik bırakıldı.. Fransız ve İngiliz yönetimindeki bloklar arasında, çoğunlukla çöl olmak üzere büyük toprak alanları, iki gücün ilgili etki alanlarına tahsis edilecekti. 1917'de İtalyan iddiaları eklendi.

Fakat 1918'de Osmanlıların yenilgisinden sonra bu hatlar savaş ve diplomasinin talihleriyle belirgin bir şekilde değişti. Sykes-Picot imparatorluk parçalama  ihaneti için bir kelime haline geldi. Bir Arap tarihçisi olan George Antonius buna şok edici bir belge olarak adlandırdı, “şüpheye ittifak ve böylece aptallığa yol açan açgözlülük” .

 İngiltere'nin savaşın içinde zorunlu taktiksel önerisi olarak paylaşım teklifleri Fransa, Araplar ve Yahudilere yaptığı üç ayrı taahhüdünden biriydi. Almanya, İngiltere, Fransa,ABD, İtalya'nın dahil olduğu Osmanlı Federasyonunun parçalanarak paylaşılarak Türklerin Küçük Asya'dan sonsuza dek atılması olarak özetlenen plan  bildiğimiz gibi Mustafa Kemal ve arkadaşlarının dirayetiyle çöpe atıldı. Ve bu suni bölünmeler üretilen devletlerle ortaya çıkan  çözümsüz çelişkiler o zamandan beri bitmeyen sorunlara bölge halkalarının kederine neden oluyor.

06-04-2020/EDİT. M.LEVENTOĞLU