ÇOCUKLARDA KABIZLIĞI ÖNLEMENİN YOLLARI
Dışkılama sayısının ve miktarının azaldığı,dışkının çok kuru ve katı olduğu durumdur.Her çocuğun bağırsaklarının çalışma düzeni ve dışkılama sıklığı farklıdır.Eger çocuğunuzu dışkılama düzeni bozulduysa,dışkısı sert,zaman zaman çakıl taşı gibi oluyorsa,bunu yaparken acı çekiyorsa veya dışkısında kan varsa kabız olmuş demektir.Özel Medicana Bursa Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Op.Dr.Perihan Topçu kabızlık ve nedenleri hakkında bilgi verdi.Bebekler özellikle anne sütüyle beslenenler doğumdan sonraki ilk günlerde günde 7-10 kez,daha sonra 5-7 kez kaka yaparlar.Bebek büyüdükçe sayı azalacak,2 yaşında ortalama günde 2 kez,4 yaşında günde 1 kez kaka yapacaktır.Bebeğinizin kaka yaparken yüzünün kırmızı olması normaldir,kabız olduğu anlamına gelmez.
KABIZLIĞIN NEDENLERİ
Op.Dr.Perihan Topçu Kabızlığın nedenlerini şöyle açıklıyor;
• Anne sütünden ek gıdalara geçiş veye yeni bir mamaya başlama kabızlığa neden olabilir.Ayrıca inek sütü ve süt ürünleride bazı çocuklarda kabızlığa neden olur.Daha büyük çocuklar ise,genellikle bağırsakta posa bırakmayan liften fakir yiyecekleri tercih ettikleri ve az su içtikleri için kabız olurlar.
• Çocuğun henüz hazır olmadığı bir dönemde tuvalet eğitimine zorlanmasıyla ,çocuk protesto eder ve kakasını tutmaya başlar.
• Eğer çocuğunuz çizgi film izlerken veya okulda oyun oynarken tuvalet ihtiyacını erteliyorsa ,bu drum kabızlığa yol açar.
• Çocuğun psikolojik olarak tuvaletini yapmak istememesi hem kabızlık nedeni olabilir hem de kabızlığın sonucunda ortaya çıkabilir..Buna neden dışkılama sırasında ağrının oluşabileceği korkusudur.Ağrı korkusu nedeniyle barsak hareketini engellemek isteyen çocuk bacaklarını çaprazlar,kalçasını kaldırır ve yüz ifadesi değişir.Kabızlığı olan çocuk kaka yaparken çok zorlanıp canı yandığı için bundan kaçmaya başlar.Böylece kakası giderek sertleşir ve bir sonraki seferde canı daha çok yanmaya başlar.Makatta çatlaklar oluşup kanamya neden olur.Bu kısır döngüyü kırmak gerekir.
• Hipotridi(troid bezinin az çalışması),gıda allejileri,sakinleştirici ilaçlar,mide asitini giderici ilaçlar,kalsiyum içeren ilaçlarda kabızlığa neden olabilir.
KABIZLIĞI İYİLEŞTİRMEK İÇİN NELER YAPILABİLİR?
• Ek gıdalara geçiş döneminde verilen yiyecekler de kabızlığa neden olabilir.Kabızlığa neden olduğu düşünülen gıdalar ileri tarihde azar azar verilmelidir.Muz ,patates ve pirinç lapası kabızlığa neden olabilecek gıdalardır.Bol sebze ve meyve püreleri,tam buğday unundan yapılmış ekmek ve yemekler,bol su ve sıvı gıdalar vermek faydalı olacaktır.
• 1 yaşına kadar inek sütü verilmememlidir.Sulandırılmış meyve suyu ve öğünler arasında ılık su verilmelidir.
• Hazır mama kullanılıyorsa ,ölçüsünü gözden geçirip doktorun önerdiği dozda verilmelidir veya doktorunuzla konuşarak başka bir mamaya(proteini yarı hidrolize veya tam hidrolize geçilmelidir.
• Tuvalet ihtiyacını ertelemeden.her gün belli saatte (özellikle kahvaltı,yemek sonrası) tuvalete oturmasını sağlamak ,tuvalet alışkanlığının kazanmasını sağlayacaktır.
• Bol hareket etmek ve su tüketmek kabızlığı önlemede çok faydalıdır.
• Bu önlemlerle sonuç alınamıyorsa,doktorunuz bazı ilaçlar önerebilir.
KABIZLIĞIN TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Çocuğun sürekli ağrılı.sert,çapı geniş ve arada kanlı dışkılaması oluyorsa,aynı zamanda kaka kaçırıyor ve iç çamaşırını kirletiyorsa mutlaka doktora başvurmak gerektiğini belirten Medicana Bursa Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Op.Dr.Perihan Topçu, ‚‘Her çocukta çocuğa özgü bulgulardan yola çıkarak 'çoklu yaklaşım'içeren tedavi yöntenleri uygulanmalıdır.Bunlar bağırsakların boşaltılması,dışkılama alışkanlığının kazandırılması,diyet ve eğitimdir.İlaçlar alışkanlık yapacağı korkusuyla yeteri kadar kullanılmamaktadır.Oysa ki bu ilaçlar sertleşen kakanın yumuşamasını sağlar ve bağırsak düzeninin oluşmasını sağlar. Ancak ,çocuklarda kabızlık tedavisi uzun soluklu ve sabır isteyen bir süreçtir.Yanıt alınamıyor diye ya da yakınmalar geçti diyerek tedavinin kesilmesi, bulguların ilkinden daha yoğun olarak orataya çıkmasına neden olabilir.Kabızlık sonrasında da çocuk istemsiz olarak kaka kaçırabilir.Bu tür durumlarda çocuğun ceazlandırılmaması gerekir.‘‘ dedi.
ÖNERİLER.
• HAREKETLİ OLUNUZ
• MEYVE KOMPOSTOLARI TÜKETİNİZ
• BOL SEBZE VE MEYVE YİYİNİZ.
• KABUKLARI YENEBİLEN MEYVELERİN KABUKLARINI SOYMADAN YİYİNİZ
• PİLAV, MAKARNA, MUZ,PATATES,ÇAY GİBİŞ YİYECEKLERDEN UZAK DURUNUZ
• BOL SU VE IHLAMUR İÇİNİZ.
• YEMEKLERDEN VE ÖZELLİKLEDE SABAH KAHVALTIDAN SONRA MUTLAKA TUVALETE GİDİNİZ.ÇÜNKÜ DOLU MİDE ÇOĞU İNSANDA DIŞKILAMA HİSSİNİ ARTIRIR.
• BOL SU VE IHLAMUR İÇİNİZ.
• ILIK BİR İÇECEK BU HİSSİ ARTIRIR,
• ILIK BİR BANYO SONRASI TUVALETE OTURMAK DIŞKILAMA HİSSİNİ ARTIRIR.
• KÜÇÜK ÇOCUKLARIN TUVALETE OTURMALARI İÇİN AYAKLARININ ALTINA KÜÇÜK YÜKSELTİCİ KOYULMASI VE DİZLERİNİN KALÇADAN HAFİF YUKARDA OLMASI YARARLIDIR.
21-02-2021/
