Kİ GÜN EVDEN ÇIKMASANIZ ÖLÜRMÜSÜNÜZ.
"Panik" ve "Devlet" tanımlamasına göre;
TOPLUMSAL PANİK:
Toplumsal panik, toplumdaki ortak değerler tehdit edildiğinde ya da toplum tarafından tehdit algılandığında gösterilen toplumsal ve politik tepki durumudur ki kaygıya ve korkuya neden olmaktadır. Günümüz de her birimizin elinden düşürmediği akıllı telefonlar/ PC yâda tabletlerle sosyal medya kanalıyla iletişimde olabiliyor, yaşadığımız ülke ya da merak ettiğimiz başka bir ülkeye dair merak ettiklerimizi anında öğrenebiliyoruz. Sosyal ağların yaygınlaşması sonucunda gündemler artık bir parmak dokunmamızla belirleniyor. Bir konu ya da haber vs. konularda bireysel olarak tepkilerimizi verebilmenin yanında, sosyal medya tarafında örgütlenirse toplumsal tepkiye dönüşebiliyor...
DEVLET:
Platon (MÖ 427-347): İnsan ile devlet arasında büyük bir benzerlik vardır. Devlet büyük ölçekli canlı bir organizmadır. İnsanlarda bulunan bazı yetiler (beslenme, irade, akıl), toplumsal sınıflar (halk-işçi, asker, yönetici) olarak karşımıza çıkmaktadır. İşçi sınıfı insandaki beslenme güdüsüne, koruyucu sınıfı (askerler, savaşçılar) irade ve cesarete, yöneticiler sınıfı (filozoflar) da akla karşılık gelmektedir. Bu anlamda devlet, doğanın bir devamı olarak ortaya çıkmıştır ve insan görünümündedir. Platon’a göre, insanın tek başına kendine yetmemesi, başkalarına ihtiyaç duymasına sebep olmuştur. Bu nedenle insanlar yardımlaşmak için bir araya toplanmış ve böylece toplumu-devleti oluşturmuştur.
Aristoteles (MÖ 384-322): Devlet, doğanın bir devamıdır ve insanın doğasına bağlı olarak ortaya çıkan organik bir varlıktır.
Farabi (870-950): Bütün insanlar, ihtiyaçlarını giderebilmek için birbirleriyle yardımlaşmaya ve birlikte bulunmaya muhtaçtır. Farabi bu nedenle insan için “içtimai ve siyasi bir canlıdır” der. İnsanların toplu hâlde yaşamasının bir amacı da bireyler açısından yetkinliği gerçekleştirmektir. Yeterlilik ve yetkinlik, medeni bir hayat tarzıyla mümkün olduğundan, ailelerin, köylere; köylerin şehirlere ve şehirlerin de devlete yönelmesi doğal bir zorunluluktur, diye tanımlarlar.
Platon devleti tanımlarken 'Canlı Organizma' olarak nitelendirir, gerekçe olarak da devletin her organının yaşayan birer organizma olarak yaşayabilmesini iki ana gövde üzerinde sürdürülebilir olduğunu söyler, Yönetici iki güç ise Devleti besleyiciler ve Devleti Koruyuculardır.
Koruyucular, devlet yöneticilerini seçer, Yöneticilerde Kanunları ve doğrultusunda toplumu korumak zorundadır. Koruyucular kanuna uymayan, toplumu koruyamayan (liyakat) yöneticilerin yönetimindeyse, Devlet çöker...
Toplumlar, Kanunlar ve liyakate dayanan yöneticilerle işbölümü yapar ve şekillenir.
Marksizm’e göre devlet, bir sınıfın diğer sınıfları egemenliği altında bulundurduğu bir örgütlenme biçimidir. Lenin ise daha geniş boyutta ele alarak, Sınıflı toplumlarda var olan devlet organizmasının hakim sınıfın ezilen sınıf üzerindeki baskı mekanizması olduğunu ve toplumda sınıflar olduğu sürece bir devlet organizmasının var olacağını belirtmiştir. Sınıfsız toplumu kurma amacında olan sosyalist devlet yapısını ise İşçi sınıfının burjuvazi üzerindeki diktatörlüğü olarak tanımlamış ve burjuvazinin ve sınıfların tarihe karışması ile birlikte devlet organın da yok olacağını (söneceğini) anlatmıştır.
Şimdi gelelim 10 Nisan 2020 tarihine; insanlar Korona virüs nedeniyle 65 yaş üstü ile 20 yaş altı insanlar zorunlu olarak, diğer yaş grubuna dâhil olan insanlar ise virüsten korunmak için evde kendilerini tecrit ederken, saat 22.00’de açıklama yapan İçişleri Bakanı, saat 24.00’den itibaren 48 saat "Sokağa Çıkma Yasağı" uygulanacağı haberi ile herkesin sokaklara hücum etmesi neticesinde bazı çokbilmiş insanlar "İki gün evden çıkmasanız ölür müsünüz, pilav yap ye." diyerek tepkilerini gösterdi.
Oysaki yukarıda özellikle açılımını yaptığım "Devlet" ve "Toplumsal Panik" te, devletin asli görevlerinden biriside Toplumu paniğe sürükleyecek organizmadan kaçınmasıdır.
Kısaca bir not düşeyim; Ben, Devletin aldığı Sokağa çıkma yasağı kararını doğru bulup, aynı devletin aldığı kararı hiçe sayan yöntem biçimini ve zamanı eleştiriliyorum.
Toplumsal panik denilen bir olgu vardır, toplumda güvensizlik oluşmuşsa panik halini alır. Oysaki Devlet, Çarşamba günü bir açıklama yaparak, "Hafta sonu sokağa çıkma yasağı gelecek önleminizi alın." dese insanlar panik olur muydu? Yanıtı ise kocaman olmazdı diye düşünüyorum.
Aynı İktidar, ders aldığı için pazartesi günü açıkladı, Haftasonu sokağa çıkma yasağı olacağını ve halk panik olmadan rahat bir biçimde haftasonu sokağa çıkma yasağına hazırlanıyor..
Kişiler kendilerini güvende hissetmezse yâda korktuğu bir durumla karşılaştıklarında panik halini alabilir ve toplumsal boyuta da taşıyabilir, dün insanların marketlere koşması hükümete duyduğu güvensizlik nedeniyle yaşadıkları paniktir, Kimse vatandaşa suç bulmasın!
Ya çocuğu için süt, altına bağlayacağı pet yetersizliği nedeniyle sokağa çıkmıştır, Ya, anasının-babasının ilacı için telaşlanmıştır yâda doğal olarak buzdolabında eksik gördüklerini tamamlama derdine düşmüştür.
Hayatında hiç yokluk çekmeyenler "yok" un ne anlama geleceğini, panik halindeki insanın korkusunu bilmeyenlerin insanları eleştirmesi çok kolay olsa gerek.
Bunlar öngörülebilir toplum davranışları, önemli olan yönetebilmek.
Günlük yaşam hakkı dayatılan insanlarımızın ancak maddi koşulları elverdiğince günlük tüketimde bulunabilmesi ve evlerinde stokta yiyecekleri olmadığını, Herkesi kendiniz gibi sanmayın, herkesin maddi durumu günlerce, haftalarca yetecek erzak almaya yetmeyebilir...
Ayrıca Sosyoloji, psikoloji bilmeden, Toplumsal panik nedir görmeden evinin konforunda pilav yesinler demek kolay.
Yanımızda güvenebileceğimiz devlet, iki saat kala sokağa çıkma kararını açıklayıp paniğe sebep olabileceğini hesaplamadığı gibi;
Korona virüsüne yakalanmamak için kendi OHAL'nizi yaratın diyen Sağlık Bakanı,
Sokağa çıkmadan, para kazanmadan yaşamayız, açız diyen halka "Geber" yanıt verenler var.
***
Beşiktaş Kulübünün eski teknik adamı Sloven Bilic, Türkiye hakkında düşünceleri şöyle;
"Türkiye'de temel problem şu; bilgili olanların yetkisi yok, yetkisi olanlarında bilgisi yok."
Vesselam
15.04.2020-Bandırma
Ozan Ozanca