Depremden Sonra 9. Gün .

• Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki, 10 kentin etkilendiği depremlerin ardından AFAD'dan yapılan son açıklamaya göre; can kaybı 31 bin 643'e yükseldi. 158 bin 165 depremzedenin bölgeden tahliye edildiği bildirildi. AFAD, 7.7'lik depremin ardından 2 bin 724 artçı sarsıntı meydana geldiğini belirtti.

Hatay: Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş depremlerin yol açtığı can kaybı ve hasarla ilgili sosyal medya hesabından yaptığı bilgilendirmede 7 bin 60 kişinin yaşamını yitirdiğini, 17 bin kişinin yaralandığını, Hatay'ın toplam yapı stokunun 343 bin civarında olduğunu, bunların 2 bin 744'ünün enkaz hâlinde olduğunu ve 9 bin 234 binanın ağır hasarlı ve bir miktar yıkılmış olduğunu bildirdi. 
Malatya: Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Gürkan, depremden etkilenen Malatya'da 1346 kişinin hayatını kaybettiğini, 6 bin 962 kişinin yaralandığını, 1154 binanın da yıkıldığını belirtti.
Şanlıurfa: Şanlıurfa Valisi Salih Ayhan, depremden etkilenen Şanlıurfa'da 179 kişinin yaşamını yitirdiğini, hastanelerde tedavi gören 8 bin 919 kişinin taburcu edildiğini belirtti. 
• Adana'da 70 kişinin hayatını kaybettiği binanın müteahhidi Hasan Alpargün, sevk edildiği nöbetçi mahkemece tutuklandı. Alpargün'ün 990 bin dolar, 890 bin avro ve 500 bin Türk lirasını Türkiye'den transfer etmeye çalıştığı ve Lefkoşa Demirhan bölgesinden daire satın almaya çalıştığı aktarıldı.

Osmaniye'de yıkılan binalarla ilgili tespit edilen yapım kusurları ve kolon kesme iddialarına ilişkin 9 kişi gözaltına alındı.
Gaziantep'te yıkılan 25 binada ihmal ve kusurlu olduğu tespit edilen 9 şüpheliden 5'i tutuklandı, 1'i adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Gaziantep'te yıkılan Ayşe-Mehmet Polat Sitesi'nin tutuklu bulunan müteahhidi Mehmet Ertan Akay ifadesinde "İnşaat bitiminden sonra dairelerde ikamet eden kişiler tarafından altyapı çalışması yapılmış. Bunun sitenin temeline zarar verebilecek nitelikte olduğu kanaatindeyim" dedi.
Adıyaman'ın Besni ilçesinde yıkılan 6 binanın müteahhidi Mersin'de yakalandı.
Malatya'da depremlerde yıkılan binalarda tespit edilen kusurlara ilişkin 40 kişi gözaltına alındı.
Hatay'da depremde yıkılan Kule Apartmanı'nın müteahhidi Ömer Cihan, gözaltına alındığı Antalya'da tutuklandı.
• Gaziantep'in Nurdağı ilçesinde görevlendirilen Şırnak Valisi Osman Bilgin, enkaz alanlarında arama-kurtarma çalışmalarının devam ettiğini kaydetti. Bilgin, "Nurdağı'nda son 8 apartmanda enkaz altından arama-kurtarma çalışması var. Yaşadığımız afet çok büyük afet. Nurdağı ilçesinin kararını aldık Çevre Şehircilik Bakanı Murat Kurum'la. İlçeyi kaldırıyoruz, komple yıkıyoruz tamamını, %100'ünü. Bir apartmandan 150 ceset çıkan binamız var. Yeniden inşa olacak." diye konuştu.

Kahramanmaraş'ta su ve erzak yardımlarının yeterli olduğu; ancak çadır, ısıtıcı ve battaniye ihtiyacı olan depremzedelerin olduğu belirtiliyor. 
Hatay’da binalara girmek istemeyen halkın neredeyse tamamı dışarıda yaşıyor; Dörtyol ilçesinde yıkılan bina sayısının az olması nedeniyle bölgeye destek gitmiyor. Bu ilçeler için de ısıtıcı, çadır ve yakacak ihtiyacı bulunuyor. Defne ilçesinin de kışlık çadır ve ısıtıcı ihtiyacı sürüyor. Hatay merkezde hâlâ kurtarma çalışmaları devam ediyor. 

Gaziantep'te ekmeklerin ücretli satılmaya başladığı, otobüs seferlerinin kısmi olarak çalışmaya başlayacağı, İbrahimli bölgesindeki enkazların neredeyse tamamen kaldırılacağı ifade edildi. İslahiye ve Nurdağı'nda enkaz çalışmalarının devam ettiği, doğal gazın hâlâ verilmediği, suların sadece kullanım suyu olarak kullanıldığı aktarıldı. Eczanelerin açılmaya başladığı bildirilirken marketlerin saat 17.00’den sonra çalışmadığı ve bu nedenle ihtiyaçların benzin istasyonlarından giderildiği aktarıldı. Yaklaşık 100 bin kişinin camilerde kaldığı, iş yerlerinde ve evlerde hasar tespit çalışmalarının devam ettiği bildirildi.
Osmaniye’nin ilçelerinde ve köylerinde başta çadır ihtiyacı olmak üzere her türlü destek talebi devam ediyor. Osmaniye merkezinde de çadır talep eden pek çok depremzede var. Kışlık çadır, soba, yakacak ve erzak ihtiyacı da sürüyor. 
Adıyaman’da mültecilerin bulunduğu bölgeye giden Uçan Süpürge Vakfı Yerel Kadın Muhabirler Ağı muhabiri, bulunduğu bölgede elektrik olmadığını ve merkeze giden yolun kapalı olduğunu bildirdi. Su sorununun bulunmadığı, dayanışmanın güçlü olduğu; ancak mültecilerin suya ulaşamadığı bildirildi. Mültecilerin bulunduğu bölgede çadıra ihtiyaç olduğu, insanların birçoğunun ateş önünde sabahladığı, salgın hastalıklardan korkulduğu çünkü tuvaletlerin taştığı, insanların tuvalet ihtiyacı için sokakları kullandığı ifade ediliyor. Hâlâ hiç dokunulmamış enkazlar bulunduğu aktarılıyor. 
Adana’da en çok ihtiyaç olan ürünlerin kadın ve erkek eşofman takımları, ıslak mendil, bebek mamaları, hijyenik ped ve çorap olduğu bildiriliyor. Kubilay Apartmanındaki enkaz çalışmasının da tamamlanmasıyla Adana’da arama kurtarma çalışmalarının dün tamamlandığı aktarılıyor. 

• Hatay'da Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başkanlığında Afet Koordinasyon ve Planlama Toplantısı yapıldı. Toplantıda arama, kurtarma, yaşam destek ve sağlık faaliyetleri üzerine çalışmaların değerlendirildiği, sahadaki son durumun ele alındığı öğrenildi.

Öte yandan: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay,  AFAD'a gönderilen nakdi yardımlar hakkında "Amaçları dışında 1 kuruşunun dahi kullanılmasına asla müsaade edilmeyecek." yorumunda bulundu.
• Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, 200 bine yakın depremzedenin bakanlık tesislerinde "tüm ihtiyaçları da karşılanmak suretiyle" misafir edildiğini söyledi.

 Edirne, Afyonkarahisar, Mersin, Burdur, İstanbul ve daha birçok ilde deprem bölgesinden tahliye edilen depremzedelerin yurtlara ve misafirhanelere yerleştirildiği aktarıldı. 
"Müsterih olsunlar": Öğrencilerin yurtlardan çıkarılmasına ilişkin açıklama yapan Bakan Kasapoğlu "Öğrencilerimiz bu konuda müsterih olsunlar. Öğrenci arkadaşlarımızdan şunu istirham ediyorum; yurtlarla ilgili taleplerini, bu konudaki kalma isteklerini ve süreçlerini lütfen yurt idareleriyle ve gençlik ve spor il müdürlükleri ile koordine etsinler. Çağrı merkezimiz de her an gençlerimizin emrinde. Hiçbir gencimizin mağdur olmasına asla müsaade etmedik, bundan sonra etmeyeceğiz" dedi. 
• Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Yönetim Kurulu açıklama yayımlayarak depremde hasara uğrayıp hâlâ hizmet veremeyen Devlet Demiryolları (DDY) işletmesinde Genel Müdür'e istifa çağrısında bulundu. Açıklamada "Görevi demiryollarını geliştirmek ve altyapısını bilimsel verilere dayanarak yenilemek olan Devlet Demiryolları Genel Müdürü demiryollarının hâlâ hizmet verememesi nedeniyle topluma karşı sorumluluğun bir gereği olarak istifa etmelidir." ifadelerine yer verildi.

• Dışişleri Bakanlığı, 9 bin 247 yabancı personelin deprem bölgelerinde faaliyet gösterdiğini açıkladı.

• Hatay'da, yaklaşık 1 haftadır arama kurtarma çalışmalarını yürüten Hollanda Kentsel Arama Kurtarma Ekibi'nin (USAR) çalışmalarını tamamladığı açıklandı. 12 kişi ile 1 köpeğin enkaz altından kurtarıldığını bildiren ekip lideri Job Kramer, "12 kişi bizim için çok fazla, bir depremde hiç bu kadar çok insanı kurtarmamıştık" dedi.

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 10 ilde 41 bin 791 bina için yıkık, acil yıkılacak veya ağır hasarlı tespiti yapıldığını açıkladı.

İnşaat faaliyetleri: Bakan ayrıca, hasar tespitlerini 1 hafta içinde bitirmeyi planladıklarını ve inşa faaliyetlerinin ay sonuna kadar başlayacağını bildirdi.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, depremlerden etkilenen bölgelerdeki 1362 refakatsiz çocuğun 369’unun kimlikleri belirlenerek ailelerine teslim edildiğini açıkladı.

• Tarım ve Orman Bakanlığı, depremlerden etkilenen bölgelerdeki gıda depoları, ekmek üretim yerleri ve mobil mutfakları denetlemeleri amacıyla 27 ilden 266 kişilik özel ekip görevlendirildiğini açıkladı. 

• Emniyet Genel Müdürlüğü, sosyal medya platformlarında depreme dair provokatif paylaşımlar yapan 475 hesap yöneticisinin tespit edildiğini ve gözaltına alınan 56 şüpheliden 14'ünün tutuklandığını açıkladı. Buna ek olarak, depremzedelere yardım iddiasıyla dolandırıcılık yapan 41 internet sitesinin de kapatıldığı bildirildi.

"Türkiye'yi etkileyen depremler sonrası bölgede bulunan öğretmenlerle iletişim hâlindeyiz. İhtiyaçları, imkânlar dahilinde doğru kaynaklarla buluşturabilmek için çalışıyoruz. Birlikteliğimizden aldığımız güç ve dayanışmayla içinde bulunduğumuz zor günleri atlatabilmeyi diliyoruz."

-Öğretmen Ağı

Doğal afetler ve acil durumlar sonrasında yaşanan süreçlerde eğitimin öznesi ve özellikle çocuğun iyi olma hâline önemli etkisi olan öğretmenlerin iyi olma hâlinin gözetilmesi oldukça kritik. Öğretmenler arası iş birliği için alan ve kaynak yaratmak ve öğretmenler arası bilgi paylaşımı, karşılıklı güven ve destek gibi konularda hareket geçmek son derece önemli. 

Önümüzdeki süreçte, öğretmenlerin bir araya gelerek kendi iyi olma hâllerini tartışabildikleri, kapsayıcı bir biçimde ihtiyaçlarını, önceliklerini ve yol haritalarını belirleyebildikleri ortamlar oluşturmak; birçok yönden eğitim süreç ve çıktılarını etkileyen öğretmenin iyi olma hâline katkı sunacaktır.

Öğretmenlerin, meslektaşları ve farklı disiplinlerden kişi ve kurumlarla bir araya gelerek güçlendiği bir paylaşım ve iş birliği ağı olan Öğretmen Ağı, yaşanan depremler sonrasında yine öğretmenler adına değil öğretmenlerle, öğretmenin iyi olma hâline katkı sunan çalışmalara devam edeceğini paylaşarak; çocukların güvende hissetmesi, umut geliştirmesi, sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişmesi, yaşanan travmatik durum için birey veya topluluk olarak yalnız olmadığını ve kendisine destek olunacağını hissetmesi için öğretmenler ve farklı disiplinlerden kişi ve kurumlarla çalışacağını ve çalışmaya devam edeceğini aktarıyor.

Öğretmen Ağı’nın gelecek çalışmalarından haberdar olmak için bu bağlantıyı ziyaret edebilir ve Ağ’a dahil olabilirsiniz.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, depreme yönelik Dezenformasyon Bülteni yayımladı. "Kapılar açıldı, Suriye'den yüz binlerce yeni sığınmacı getiriliyor", "Hasar tespit çalışmalarını öğretmenler ve imamlar yaptı", "Diyanet, Elazığ'daki Harput Külliyesi'ni depremzedelere açmadı" gibi iddiaların yalanlandığı bültene buradan ulaşabilirsiniz.

• Ticaret Bakanlığı'nca, deprem bölgelerine yardım götüren ya da deprem bölgesinden yola çıkan vatandaşlara fahiş fiyatla çorba satan Adana'daki bir yol üzeri dinlenme tesisine, 1 milyon 860 bin lira idari para cezası kesildi.

• Eski TBMM Başkanı Bülent Arınç, Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerin ardından yaptığı açıklamada seçimlerin "ivedilikle ertelenmesi" gerektiği çağrısında bulundu.

Değerlendirme: Gazeteci Metin Cihan Arınç'ın açıklamasını, "Bülent Arınç, Erdoğan'ın seçime girmek istemediğini öğreniyor. Seçimi erteleme planlarını görüyor. Henüz hiçbir siyasetçinin bunu dile getirmeye cesaret edemediğini fark ediyor. Öne atlıyor. Kendi teklifiymiş gibi sunuyor. Bu iş gerçekleşince, prim yapacağını düşünüyor. Olay bu." ifadeleriyle değerlendirdi.
İYİ Parti'den tepki: İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu, seçim tarihi tartışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada “Sürecin ve ülke sorunlarının etkin çözümü hem de Anayasamıza göre seçimlerin vaktinde gerçekleşmesi İYİ Partinin temel yaklaşımı olacaktır” dedi.
10 soruda seçim erteleme: T24'ten Gökçer Tahincioğlu, seçimin ertelenmesi ihtimalinin tartışılmasının ardından merak edilen 10 soruyu cevapladı. 
• Almanya, ülkede yaşayan Türkiye ve Suriye kökenli vatandaşların deprem bölgesinde evlerini kaybeden akrabalarına bürokratik engeller olmadan geçici olarak vize verileceğini açıkladı.

• CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, depremin ilk iki gününde Borsa İstanbul'un kapatılmamasına ilişkin SPK Başkanını istifaya çağırdı. SPK önünde açıklama yapan Kılıçdaroğlu, deprem bölgesindeki 380 bin tasarruf sahibinin "soyulduğunu" söyledi.

• ABD'de milyonlarca kişi tarafından izlenen Amerikan Futbolu Ligi'nin (NFL) Super Bowl olarak bilinen final karşılaşması öncesinde Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenler anıldı ve Kızılhaç'ın bölgedeki yardım çalışmalarının bağışlarla desteklenmesi çağrısında bulunuldu.

Reklam geliri: UEFA Avrupa Konferans Ligi play-off turunda Trabzonspor-Basel’in yapacağı maçın reklam geliri Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen vatandaşlara bağışlanacak.
• AK Parti Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu'na ait kişisel verileri Sedat Peker'e gönderdiği iddiasıyla tutuklu yargılanan Türk Hava Kurumu (THK) Üniversitesi eski Rektörü Ünsal Ban tahliye edildi.

• 4 Şubat'ta Çin'e ait bir yüksek irtifa balonunun vurulduğunun açıklanmasının ardından ABD, 9 Şubat'ta Alaska üzerinde ve 12 Şubat'ta Kanada sınırında Huron Gölü üzerinde olmak üzere iki yeni "tanımlanamayan uçan cisim" (UFO) düşürüldüğünü açıkladı. Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise 11 Şubat'ta Yukon bölgesinde ABD işbirliğiyle bir UFO düşürüldüğünü bildirdi. 

Birleşik Krallık'tan açıklama: Konuya ilişkin "Birleşik Krallık ve müttefikleri, bu hava araçlarının hava sahalarımıza girmesinin güvenliğimiz açısından ne anlama geldiğini görmek üzere inceleme yapacak. Yaşanan durum, küresel güvenliğin nasıl daha kötüye gittiğinin yeni bir göstergesi." açıklamasında bulunan Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace, "Birleşik Krallık üzerinde görülseydi vururduk" ifadelerini kullandı.

Afetlerin etkilerinin daha az hissedilmesinde teknolojiye de kritik bir rol düşüyor. Bu noktada teknoloji, sadece afetlerin önceden tahmin edilmesi için değil aynı zamanda afet sonrasında olabildiğince hızlı aksiyon alınması ve can kaybının en aza indirgenmesi için de büyük önem arz ediyor.

Bu teknolojiler neler? Haritalama teknolojisi
Her türden haritayı hazırlamak, analiz etmek ve dağıtmak için kullanılan ekipman ve teknikler olarak tanımlanabilecek haritalama teknolojisi, afet zamanlarında oldukça kullanışlı olabiliyor. Uydular aracılığıyla, yardıma ihtiyacı olan bölgeler belirlenerek depremden etkilenen bölgenin ayrıntılı görüntüleri ve haritaları sağlanabilirken hasarın boyutu hakkında bilgi sağlanmasıyla karar vericilerin yardım çabalarına öncelik vermesine yardımcı olunabiliyor.

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Birleşmiş Milletler (BM), insani acil durumlarda uydu görüntü analizi sağlayan UNOSAT acil durum haritalama hizmetini etkinleştirdiğini duyurdu. Ayrıca, Copernicus Acil Durum Yönetim Hizmeti (EMS) de etkinleştirilerek depremden etkilenen bölgelerde hizmete sunuldu.
NASA tarafından geliştirilen FINDER (Finding Individuals for Disaster and Emergency Response) aracı, deprem gibi afetlerin ardından enkaz altındaki insanların yerini tespit edebiliyor. 

Mikrodalga radar teknolojisini kullanan FINDER, üç metrelik beton ya da moloz yığınları arasından bile kalp atışı ve nefes alış verişini tespit ederek kurtarma ekiplerinin hayatta kalanlara daha hızlı ulaşmasına yardımcı olabiliyor. Hafif ve taşınabilir olan FINDER, çeşitli afet senaryolarında ilk müdahale ekiplerince kullanılabiliyor.

Drone teknolojisi 
Drone’lar, arama ve kurtarma, hasar tespiti ve ihtiyaç duyulan malzemelerin dağıtımı gibi pek çok amaç için kullanılabiliyor. İnsanların girmesi için riskli olan veya çevredeki hasar nedeniyle ulaşımı zor olan bölgelerde drone’lar arama-kurtarma operasyonları için büyük kolaylık sağlayabiliyor. Bu makineler, enkaz altındaki insanların yerini tespit etmek ve malzeme yardımlarını ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak üzere termal kameralarla donatılabiliyor. 
İnsanlar için tehlikeli olan görevlerde kayıpların önüne geçmek için robotların kullanılması fikri bir süredir var ve giderek daha fazla uygulamaya konuyor. Bu teknolojiyi kullanan ülkelerin başındaysa deprem konusunda akla gelen ilk isimlerden Japonya geliyor.

Chiba Teknolojisi Enstitüsü, Tohoku Üniversitesi ve Uluslararası Kurtarma Sistemi Enstitüsü tarafından geliştirilen kurtarma robotu Quince, veri toplamak üzere Haziran ve Ekim 2011 arasında Fukuşima No.1 nükleer santralinde ağır radyasyona maruz kaldığı için insanların giremediği bir nükleer reaktör binasına yerleştirilmişti. Quince, reaktörlerin sökülmesinde santralin işletmecisi Tokyo Electric Power’a kritik veriler sağlamıştı. 

Bununla birlikte, Japonya’da afetlerden sonra veri toplanması için deniz ve hava robotları da kullanılıyor. Bu robotlar, 11 Mart 2011’de meydana gelen deprem ve depremi takiben tsunaminin ardından hayatını kaybedenlerin ve diğer nesnelerin tespitinde görevlendirilmişti. Konuya ilişkin olarak 1995’teki Büyük Hanshin Depremi’nde herkesin yeterli bilgiye sahip olmadığını belirten Tohoku Üniversitesi İnsan-Robot Bilişim Laboratuvarı şefi ve Uluslararası Kurtarma Sistemi Enstitüsü başkanı Satoshi Tadokoro, "İşte bu noktada robotlar yardımcı olabilir." ifadelerini kullanıyor. 

Ancak, robotların insan hayatını kurtarmaktan ziyade veri toplamak için kullanıldığını belirtmek gerekiyor. Depremden sonraki 72 saatin hayati olduğu biliniyor; ancak bu robotların, depremden sonra hayatta kalanların tespitinde kullanılması amacıyla enkazla tıkanmış yollardan geçebilmeleri için afetten hemen sonra harekete geçebilecek şekilde hazırda beklemeleri gerekiyor.

Uydu iletişimi
Deprem anlarında uydu interneti; haritalar, altyapı ve hizmetlerin durumuna ilişkin gerçek zamanlı veriler dahil bilgi ve kaynaklara erişilmesini mümkün kılıyor ve bu sayede acil müdahale ekipleri, devlet kurumları ve afetten etkilenen topluluklar arasında iletişim ve koordinasyon için kritik bir bağlantı sağlanabiliyor.

Elon Musk, Kahramanmaraş merkezli depremden sonra SpaceX tarafından geliştirilen uydu geniş bant hizmeti Starlink’in Türkiye’ye gönderilmek üzere hazır bir şekilde beklediğini duyurdu. Daha sonra yetkililer tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’nin yeterli uydu kapasitesine sahip olduğu ifade edilerek Musk’ın teklifi reddedildi. Starlink, Rusya’nın Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından Ukrayna ordusunun ana iletişim kaynağı olmuştu.

Deprem Erken Uyarı Sistemleri, Deprem Tahmin Sistemleri ve Deprem Olasılık Sistemleri

Deprem Erken Uyarı Sistemleri
Deprem bilimi ve izleme sistemleri teknolojilerini kullanan “Deprem Erken Uyarı Sistemleri”, depremin yarattığı dalgaların ulaşması beklenen konumların uyarılmasını sağlar. Depremin etkisinin bir yere ulaşmasından yalnızca saniyeler önce uyarıda bulunabilen bu sistemler yine de insanların ve sistemlerin, canlarını ve mallarını korumaları için yeterli süreyi tanıyabilir.

Bu sistemlerin öne çıkanlarından biri, Google’ın altyapısına bağlı olan Android Deprem Uyarıları Sistemi. Ücretsiz ve cihaza yerleşik olarak gelen bu sistem, telefonunuzda konum hizmetinin açık olması ve sistemin aktifleştirilmesi hâlinde kullanılabiliyor. Sistem, 4,5 ve üstü şiddetteki depremlere yönelik Android kullanıcılarına, depremin merkez üssüne olan uzaklıklarına göre 60 saniyeye kadar bildirim yollayabiliyor.

Benzer bir diğer uygulama ise inovasyon ödüllü bir mobil uyarı sistemi olan 7TP Erken Uyarı. Fay hatları üzerinde kurulan, sismik hareket algılayan istasyonlar sayesinde öncü deprem dalgasını tespit edebilen bu uygulama, akıllı cep telefonlarına alarm gönderiyor ve bu sayede kullanıcılar, ikinci dalga gelmeden önce 25 saniyeye kadar zaman kazanabiliyor.

AFAD da 2013 yılında afetlerde can ve mal kaybının önlenmesi amacıyla Bütünleşik İkaz ve Alarm Sistemi (İKAS) Projesi'nin yürütülmekte olduğunu açıklamıştı. Bununla birlikte, 2001 yılında Kandilli Rasathanesi'nde "İstanbul Deprem Hızlı Müdahale ve Erken Uyarı Sistemi"nin kuruluş çalışmaları başlamış ve bu sistem 2012 yılında güncellenmişti; ancak Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Düzce depreminin ardından erken uyarı sistemlerinin "mevzuat eksikliği" nedeniyle hazır olmalarına rağmen hayata geçirilmediğini bildirmişti.

Deprem Olasılık Sistemleri
Deprem Olasılık Sistemleri aracılığıyla, bir zaman aralığında belirli büyüklükte bir depremin meydana gelme olasılığı uzun vadeli olarak tanımlanabiliyor. Çoğu deprem olasılığı tarihsel olayların ortalama oranından belirlenir ve yıllık oranın sabit olduğu varsayıldığında gelecekteki yıllar içinde bir deprem olma olasılığı hakkında belli bir öngörüde bulunulabilir. Bu olasılıklar 30’da 1 ile 300’de 1 arasında değişebilir.

Deprem Tahmin Sistemleri
Deprem Tahmin Sistemleri aslında yukarıda bahsettiğimiz olasılıklar gibidir; ancak burada farkın, tahminlerin daha kısa zaman pencereleri için geçerli olması ve genellikle artçı şoklara uygulanması olduğu söylenebilir. Büyük bir depremden sonra tipik olarak daha az sıklıkta ve zaman içinde daha küçük olan artçı depremler meydana gelir. Artçı şok dizilerinin çoğu aynı modeli izler, bu nedenle bir depremi takip eden bir zaman penceresinde bir artçı şok olasılığı belirlenebilir. Bu olasılıkla, 30’da 1’den daha büyük olabilir.

Deprem odaklı mobil uygulamalar
Odağına depremi alarak geliştirilmiş mobil uygulamalar, özellikle de depremden sonraki arama kurtarma çalışmaları süresince “hayat kurtarıcı” bir görev üstlenebiliyor. Mesela, AFAD Acil, 112 Acil Yardım Butonu, AKUT-Güvendeyim ve Bridgefy gibi uygulamalarla yetkililere konum bilgilerinizi iletebilir ve sevdiklerinizle iletişim kurabilir; Life 360 uygulaması ile sevdiklerinizin canlı ya da son konumlarını görebilir; Whistle uygulaması ile de enkaz altında konumunuzu belirtmek için dışarıya düdük sesi gönderebilirsiniz.

14-02-2023