Yüzyıllardır cami tasarımları geleneksel tarz olarak köklü bir yol izlemiştir. Bunlarda bir sahn/shaan (avlu), ibadet edenleri kıbleye (Mekke yönüne) yönlendiren bir mihrap veya duvarda bir niş , abdest almak için bir su kaynağı ve en önemlisi müezzin tarafından ezan okumak için kullanılan bir minare bulunur. Cami aynı zamanda tipik olarak cennetin tonozunu simgeleyen bir kubbe içerir.
Cami estetiği yüzyıllar boyunca büyük ölçüde değişmeden kalmıştır; ancak son yıllarda pek çok yetenekli Güney Asyalı mimar, geleneksel cami mimarisine çağdaş bir dokunuş ekleyerek büyük üslup değişikliklerinin yolda olduğunu kanıtlamıştır. Cami tasarımlarında heyecan verici yeni bir dönemin habercisi olan, çağdaş ifadelerle sınırları zorlayan üç Güney Asya camisini burada bir araya getiriyoruz.
Belediye Başkanı Mohammad Hanif Jame Camii, Dakka
Rafiq Azam ve onun Dakka merkezli mimarlık firması Shatotto, bu kutsal mabedi İslami cami mimarisinin en temel unsurlarını (maneviyat, inanç, gelenek, doğa ve kültür) yansıtacak şekilde tasarladı. Babür mirasından ilham almasına rağmen Azam, Babür tarzının ayırt edici özelliklerini çağdaş ve sürdürülebilir unsurlarla birleştirerek tasarımı yeniden düşünmeye çalıştı. Azam'ın bu projede sunduğu birçok öncü şeyden biri, Babür camilerine özgü bir özellik olan sahn/shaan'ı eski Dakka'nın sosyal dokusuna bir övgü olarak yeniden çerçevelemekti . Azam, " Bir eşik görevi gören şaan , karşıtlıkları (yaşam ve ölüm, gürültü ve sessizlik) uyumlu hale getirerek dua ve meditasyona olanak sağlayan bir ortam yaratır, daha derin bir teslimiyeti teşvik eder" diye açıklıyor Azam, kendisinin de 18. yüzyıl filozofundan etkilendiğini ekliyor Yazılarıyla beden ile ruh, zihin ile düşünce arasındaki ayrımı araştıran Lalan Fakir. Babür döneminden çok önce Bengal'de yaygın olarak bulunan bir malzeme olan tuğla kullanılarak inşa edilen bu cami, geleneksel değerleri modern estetikle mükemmel bir şekilde birleştirerek Dakka'nın en yeni mimari harikalarından biri haline geldi.
Belediye Başkanı Mohammad Hanif Jame Camisi için yaptığı tasarımla cami fikrini yeniden hayal eden ödüllü Bangladeşli mimar Rafiq Azam, "Birçok tasarımcı, çoğunlukla anlayış eksikliğinden dolayı, dini yapılarla ilgili zorluklarla uğraşmaktan çekiniyor" diye itiraf ediyor. Dakka. "İslam'da" diye açıklıyor, "hiçlik kavramı derindir; güneş, ay ve evrenin hareketleri gibi doğal yaratıklar aracılığıyla Tanrı'nın varlığını derinlemesine kavramak ve hissetmekle ilgilidir. Ancak bu vurguya rağmen Tanrı'yı yapılandırmanın somut bir biçimi yok.”
Azam, mimarların, insanlık ve doğa arasında bir bağ kurmak ve (yapılı yapılar yerine) açık alanlarda ve gökyüzü altında dua etmeyi teşvik etmek yerine, tasarım ve planlamalarında kubbe, kemer ve minare gibi geleneksel mimari unsurlara öncelik verme eğiliminde olduklarını savunuyor. İslam'da dini bir binanın orijinal konsepti buydu ve Dakka'daki Belediye Başkanı Mohammad Hanif Jame Camii, insanları doğal çevreleriyle yeniden buluşturmak için İslam tarihinden ilham alıyor.
Mescid-i-Zubaida, Raichur
Çağdaş mimari manzara, ultra modern ve gösterişli tasarımlarla doludur. Peki biçim ve işlevin sınırlarını zorlayacak şekilde gerçekten yenilikçiler mi? Yoksa bunlar sadece görsel ihtişamla dolu ve kendi doğal yaşam alanlarından koparılmış gösteriler mi? İslam, yaşam tarzında tevazuyu teşvik ediyor ve Raichur, Karnataka'daki Mescid-i Zübeyde, gösterişli tasarım ve mirasa ilişkin İslami ilkeleri destekliyor. Surat merkezli mimarlık firması NEOGENESIS+STUDI0261 tarafından tasarlanan cami, görebileceğiniz hiçbir şeye benzemiyor. Mütevazı ve sakin bina meditasyon ve ruhsal arınmayı vurguluyor. Her ne kadar İbâdet Hana, Minber, Mihrap ve Minare gibi İslami tasarım görgü kurallarıyla ilişkilendirilen son derece işlevsel unsurlarla tanımlansa da, bir cami için önemli bir görsel işaretleyici olan kubbeyi ortadan kaldırıyor.
Mescid-i Zubaida'yı meslektaşları Jigar Asarawal ve Tarika Asarawala ile birlikte tasarlayan mimar Chinmay Laiwala'ya göre, kendini geri planda tutan müşterileri camiyi anıtsal değeri nedeniyle istemiyordu. Laiwala, "Bir kubbe ihtişamı ifade edebilir, bu nedenle binaya bireysellik duygusu da veren sade bir form seçtik" diye açıklıyor. Dış cephesi, caminin içinde dua etmek için diz çöken müminlerin üzerine güneş ışığı yağdıran açık tuğla jaliden yapılmıştır. Laiwala şunu ekliyor: "Minarenin tasarımını da üçgen, bükülmüş bir kuleye sahip olacak şekilde çağdaşlaştırdık."
İsmaili Jamatkhana, Mumbai
2021 yılında 2.850 metrekarelik bir yerleşim alanında inşa edilen Mumbai'deki İsmaili Cemaathanesi ve Toplum Merkezi, İslami cami mimarisine ilişkin önyargıları aşıyor. Mumbai merkezli NUDES'ten mimar Nuru Karim tarafından tasarlanan bu dini yapı, geleneksel vizyon ve bilgi sistemlerini yeniden yorumlarken bile İslami ilkelere dayanan dinamik bir stil yaratmak için yapısal tasarımı, ışığı ve İslami geometrik desenleri uyumlu bir şekilde birleştiriyor. Karim, mimari alanı üç temel işlevsellik alanına ayırdı: dini, sosyal ve eğitimsel. Belirgin bir üçgen giriş fuayesi dışarıya doğru uzanarak çarpıcı bir konsollu tavan penceresi gölgeliği oluşturuyor. Mashrabiya'nın kullanımı İslami bağı güçlendirir.
Nazım Lokhandwala
Nudes'un kurucusu şöyle açıklıyor: "İslami mimaride yaygın olan Mashrabiya desenleri, estetik güzellik ve işlevsel fayda olmak üzere ikili bir amaca hizmet ediyor. Mashrabiya aracılığıyla ışık ve gölgenin etkileşimi, matematik ve mimarinin İslami tasarım anlayışındaki kusursuz entegrasyonunu sergiliyor." Projenin cephesi, İslam kültüründe saygı duyulan 8 köşeli yıldız geometrisinin hikayelerini fısıldayan karmaşık İslami geometrik desenlerle süslenmiştir. "8 köşeli yıldız, İslam kültüründe derin sembolik anlamlar taşır. Çoğu zaman kozmik düzen, denge ve uyum ile ilişkilendirilir ve İslam sanatı ve mimarisinin ilkelerini yansıtır. 8 köşeli yıldızın düzenliliği ve simetrisinin, İslam sanatı ve mimarisinin ilkelerini yansıttığına inanılır. İslam teolojisinin temel değerlerinin altında yatan birlik ve denge duygusu" diyor
04-04-2024/ kaynak :https://www.architecturaldigest.in/
