Doğan Subaşıoğlu'nun Dünya Sistemi Kitabı Üzerine - Söyleşi -

Söyleşimiz araştırmacı yazar Doğan Subaşıoğlu ile ve ülkemizde az tanınmasına rağmen dünyada özellikle İktisat teorileri ve Neo Marksizm
olarak nitelendirilen görüşleriyle ünlü yazar Andre Gunder Frank üzerine.

Aysel Beyaz : Sayın Subaşı, Öncelikle hoş geldiniz diyorum . İlginç bir kitap çalışmanız var ,DÜNYA DÜZENİ.Kitabınızın konusu ne ?
Doktora  tezi yaparken amacım bilimsel bir çalışmaydı. Karakum Yayınevi nin teklifi oldu bu önemli bir çalışma diye   kitaplaştırmamız lazım dediler. ve kitap ortaya çıkmış oldu.  Kitapta yer alan İlk Bölüm zaten Gunder'in  teorileri üzerine yazdığı kitabının İspanyolcadan İngilizceye ve Türkçeye çevirimidir. Andre Gunder Frank İktisat teorisyeni olarak Almanya doğumlu savaştan
sonra göç etmek zıorunda kalmış bir göçmen aynı zamanda çok dolaşmış, 17 ülke 25 farklı kent ve  bir akademisyen olana kadar farklı alanlarda 30 kusur farklı işte IOWA Üniversitesinde
doktora vermiş 1929 doğumlu CHICAGO Üniversitesinde doktora eğitimine başlıyor. Asıl hayatını yönlendiren bu okulda üniversitede   geleceğini ilgilendiren çalıştığı alanın 2 kat üstünde olan yere  4 yıl sonra fark ettim diyor..

Aysel Beyaz : Peki Andre Gunder Frank sizi neden etkiledi ?
Tez çalışmam olarak Frank'ı okumaya başlayınca onun  dünya sistemleri analizi beni çok etkiledi. Bakış açısı çok önemli. Örneğin diğer iktisatçılar Dünyayı batının gözünden bakıyorlar. Frank'ta Latin
Amerika var ortadoğu var Asya...Kümülatif Sermaye diye bir kitabı var mesela. orda söz ediyor dünya ekonomileri Avrupada beşyüz yıl önce ortaya çıktı. Frank izinden gittiği WALLERSTEİN'den farklı olarak dünya sistemlerinin 5000 senelik bir geçmişi oldugunu, mö2500 senesinde bile bir merkez ve çevre'den oluşan dünya sistemlerinin varolduğunu iddia eder. wallerstein ise dünya sisteminin kapitalizmin bir sonucu olduğunu söyler ve 500 yıllık bir geleneğe bağlar. 
Avrupalılar Amerikadaki madenlerde çalıştırmak için Afrika'ya gittiğinde Sahra çölüne geldiklerinde bir tane istiridye kabuğu para yerine
geçiyormuş. İstirdyeyi vererek köle alıyorlarmış. az bulunduğu için kabile bunu değerli saymasında ciddi bir mantık var. 

Aysel Beyaz : Özellikle Ekonomi alanında eğitim alanlar için farklı bir perspektif olacak diye düşünüyorum. Bize Andre Gunder Frank la ilgili bilgi
verirmisiniz?

Doğan Subaşıoğlu : Andre Gunder Frank Neo iktisatçılardan biri İmanuel Wallerstein'in Bağımlılık teorisine sadece modern zamanlarda ortaya çıkan değil geçmişten gelme olduğuna dair farklı bir bakış getirmiş. Şöyle ki ;Wallerstein'in bağımlılık teorisinin en önemli ismi olmustur. Latin amerika ülkeleri üzerinde yaptığı ekonomi-politik çalışmalarıyla bilinen bir iktisatçi ve kendine
ait olan Frank'a göre latin amerika'nin geri kalmasinin sebebi, iç etkenler değil  degil, özellikle
küresel almda güçlü sermayeye sahip dis devletlerle kurdugu ekonomik iliskiler yüzündendir der.. Frank ülkeleri metropol ve uydu devletler
olarak tanimlar. ve uydu devletlerin icerisinde de metropol ve uydu bölgeler oldugunu söyler. Ülkemizi de yakından ilgilendiren  bu iliskiler düzleminde uydu devletler
metropole hammadde saglayacak, ve kısır bir döngü içerisinde  islenmis olan maddeleri metropol devletlerden  satin alacaklardir. Bu
sistemden kopus  kolay degildir. cunku uydu devletler icerisinde elitist, metropol bolgeler vardir. ve bunlar bu iliskiden kar etmektedirler.
Frank bu ekonomik kalkinma icin sistemden köklü bir kopus önerir ve bazı iktisatçıların yakıştırmasıyla NeoMarksist çizgide yeni bir  devrimsel bakış 
önerisinde  bulunur.
 Aysel Beyaz . Evet doğrusu bu kitabın içeriği ilginç Sayın Subaşıoğlu Kitap yazmaya nasıl karar verdiniz.?
Doğan Subaşıoğlu : Asıl konu Gunder Frank'ı tanımak. Ve iktisat tartışmaları içinde gözlemlerine yazmalarına dahil olmak. Neden diğer
isimler değil. Pragmatik bir durum  . Çünkü diğerleri daha biliniyor ama Türkiye de bu isimle ilgilenen az. O yüzden. Kısaca özetlersek  Dunya
Sistemleri  analizinin diğer faktörleri dünyayı batının merkezinden görmeye çalışıyorlar. Benim için bu önemli. Frank'ta geniş perspektif var
gözlemleriyle ilgili dünya ticaret alanının ne olduğuna dair. Malüm olduğu üzere Kapitalizmin bundan beş yüz sene önce ortaya çıktı ve bu  
geçmişten farklıydı.
Aysel Beyaz . Kitabınızın başlığı  DÜNYA DÜZENİ  konuya ilgi duyanlar için ne anlatabilirsiniz.

Doğan Subaşoğlu: Tarihsel anlamda Kümülatif Sermaye isimli kitabında diyor ki Kapitalizm sermaye birikimi salt Avrupada ortaya çıktı. Birikim. Azgelişmişlik
bağımlılık teörisi içindedir. Bağımlıyız biz. Valenstayn özellikle 1500 öncesi başka bir dünya 1500 den sonrası başka bir dünyadır diyor. Beş
yüz senedir devam ediyor farklı kavramlar kapitalizm sosyalizm liberalizm diyebiliriz  ideolojilere takılmayın bir tane sistem vardır. O da
Sermaye birikimidir. Andre  Gunder Frank tüm dünyayı gözleyerek daha farklı bir perspektiften bakmayı sunuyor kitabımızın içeriği bu.
Yazma merakı ben yazmak istiyorum diye bir merak değil.Okumakla alakalı bir şey okuyan insanın elinde kalemi olması gerekiyor. Yzmakla
okumanın doğal bir ilişkisi var.Kendi anladdığınızı yazıyorsunuz düşüncenizi ilave ediyorsunuz.Kendine ait bir şey olması için yazıyor
insan. Yayınlanma başka bir mecra tabi
Aysel Beyaz : Kitabınızda kendi düşüncelerinizle  alakalı ne var. Ne yazdınız ? 
Yazı yazmak demek bir fikrin bir düşüncenin subjektif açıdan insanlara açılması demek.. Yazılanların farklı insanların görüşlerin farklı insanlara paylaşılmasından dolayı  çok hızlı yayılıyor. Farklı görüşler  farklı beyinlerle paylaşılıyor. Görüş ve düşüncelerin  sentezi  anlamında kitap bunu sağlıyor.
Aysel Beyaz . Benzer çalışma yapacak olanlara ne önerirsiniz nasıl çıktı bu kitap?
Ben master tezimi hazırlarken kitap fikri öncelikle yoktu  daha sonra kitabımı hazırlarken çok okudum  belli bir okuma süresi harcıyorsunuz . Sonuçta bir duygu  düşünce birikimi  oluyor Aynı duyguları paylaşmak istediğiniz insanlara   ulaşmak istiyorsunuz. Köşe yazısında da öyledir. İlgilenmesini istediğiniz insanlar için faktör.
Aysel Beyaz : Genç bir yazarsınız ,Sevdiğiniz takip ettiğiniz yazarlar.
Doğan Subaşıoğlu. :İlber Ortaylı .Sadece oturduğu yerden değil dünyayı gezen bir yazar. Pek çok alanda. Türkiye'nin üzerinde durması gereken bir isimdir. Yerli
romanlar konusunda Türk edebiyatında da var. Değerli akademisyenlerimiz var. Klasiklerin hepimizde ayrı bir yeri var. Harper Lee nin
kitabını yeni okudum etkilendim.
Aysel Beyaz : Ben yeni kitabı yeni bir bebek gibi düşünürüm sizin yeni çalışmalarınız olacak mı? Sporcu kişiliğinizde var Gönen 'de Tenis sporunun tanıtımında bayağı yol almışsınız.
Doğan Subaşıoğlu Balıkesir' göçmen bir memleket . Türkiye'nin genel haritasında kimlikler çok afrklı yerlere göç almı. Balıkesir'in göç harıtasını çıkarmak adına
2011 yılından sonra bazı gelişmeler var. Göç konusunda bir çalışma yapmak istiyorum.  Balıkesir özelinde de olabilir. Teşhis çok önemli önce iyi teşhis. Kimin neye ihtiyacı var? 
Sporla ilgili olarak Ercan Yörük ağabeyle keyif almak için Gönen'de Tenis'e başladık. Kreşte 2 aylık ders verirken Gönen'e dönük somut anlamda bir  şeyler yapabilmek için Tezcan Bağcı Tansu İçol'un katkılarıyla 5 senedir aynı zamanda antrenörlük icra ederek sporu tenisi sevdirmeye çalışıyoruz.

Aysel Beyaz . Sayın Doğan Subaşıoğlu sohbet için teşekkür ederiz. Umarız kitabınız özellikle Üniversitelerimiz başta olmak üzere konuya ilgi duyanlarca da hayli  ilgi görecektir yeni çalışmalarınızda başarılar dileriz.

AYSEL BEYAZ - BANDIRMA -15-03-2018